Hedefimiz
Sergi
Pullarda Bilim
Bilim İnsanları
E-Metinler
Mesaj Panosu

 

 

 

 

 

 


Emre Dölen
Osmanlı Döneminde Darülfünun 1863-1922
(Türkiye Üniversite Tarihi 1)
İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
İstanbul 2009, 812 s.
ISBN 978-605-399-099-4

 

 

İÇİNDEKİLER

xix

Önsöz

xxv

Teşekkürler

1

BİRİNCİ KISIM Darülfünun'a Giden Yol

19. Yüzyılda Darülfunun Kurma Girişimleri

3

BÖLÜM 1.1 Giriş

3

Bir Kurum Olarak Üniversitenin Doğuşu

3

Ortaçağ'da Üniversitelerin Kuruluşu

5

Üniversiteler ve BilimselDevrim

6

Üniversiteler ve Sanayi Devrimi

7

Avrupa Bilim ve Teknolojisi Karşısında Osmanlılar

7

Yüksek Meslek Okullarının Açılması

9

Mekteb-i Fünûn-ı Harbiye

11

Mekteb-i Mülkiye

13

Bilimin Aktarılması

16

Bilime İlgi ve Bilimsel Topluluklar

18

19. Yüzyılda Darülfünun Kurma Girişimleri

18

Darülfünun Kurma Girişimleri

20

Başarısızlık Nedenleri

22

Portekiz ile Osmanlı Devleti'nin Karşılaştırılması

27

Cumhuriyet Döneminde Darülfünun

27

CumhuriyetDöneminde İstanbul Darülfünunu

29

1933 Reform mu Yoksa Devrim mi?

32

Türkiye'de Üniversite Tarihi Konusunda Yazılanlar

32

Gazete Yazıları ve Makaleler

36

Anılar

37

Yüksek Lisans ve Doktora Tezleri

43

BÖLÜM 1.2 İlk Darülfünun Girişimi

43

Darülfünun Kurma Düşüncesinin Doğuşu

43

Tanzimat Döneminde Eğitimin Örgütlenmesi

47

Darülfünun Düşüncesinin Doğuşu

48

Darülfünun Binasının Yapılması

49

Encümen-i Dâniş

54

Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye

54

Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye'nin Kuruluşu

57

Mehmed Tahir Münif Paşa (1828-1910)

58

Cemiyetin Faaliyetleri

59

Mecmua-yı Fünun

62

Cemiyet'in Faaliyetinin Değerlendirilmesi

64

Tercüme Cemiyeti

64

Birinci Darülfünun Girişimi

64

Darülfünun'da Derslere Başlanması

70

Derslerin ve Kitaplarının Yayınlanması

72

Darülfünun'a Yöneltilen Eleştiriler

73

Darülfünun'un Kapanması

77

BÖLÜM 1.3 İkinci Darülfünun Girişimi:Darülfünun-ı Osmanî

77

Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi

80

Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi'ne Göre Darülfünun

87

İkinci Girişim:Darülfünun-ı Osmanî

87

Darülfünun-ı Osmanî'nin Açılış Hazırlıkları

91

Hoca Hasan Tahsin Efendi (1811-1881)

95

Ramazan'da Halka Açık Dersler

97

Darülfünun'un Ders ve Hocalarının Belirlenmesi

103

Darülfünun'un Önde Gelen Bazı Hocaları

107

Darülfünun'un Açılış Töreni

110

Cemaleddin Afganî (1838-1897)

113

Fizik Laboratuvarının Kurulması

115

Ramazan Dersleri ve Cemaleddin Afganî Olayı

119

Darülfünun-ı Osmanî'nin İkinci Yılı

120

Darülfünun-ı Osmanî'nin Kapanış Nedenleri

127

BÖLÜM 1.4 Üçüncü Darülfünun Girişimi:Darülfünun-ı Sultanî

127

Hukuk Öğretimi Konusundaki Girişimler

127

Darülfünun-ı Osmanî'de Hukuk Dersleri

128

Kavânîn ve Nizâmât Dershânesi

129

Mekteb-i Sultanî

129

Mekteb-i Sultanî'nin Açılışı

134

Sultanî Mektepleri

135

Hukuk Mektebi

135

Hukuk Mektebi'nin Kurulması

138

Darülfünun-ı Sultanî Nizamnâmesi

140

HukukMektebi'nin Taşınması Sorunu

141

Hukuk Mektebi'nin Tatil Olması

142

Hukuk Mektebi'ndeki Dersler ve Hocalar

143

Turuk ve Maâbir Mektebi

143

Turuk ve Maâbir Mektebi'nin Açılışı

146

Turuk ve Maâbir Mektebi'nde Okutulan Dersler ve Hocalar

149

Edebiyat Mektebi

150

Darülfünun-ı Sultanî'nin Yapısı ve Yönetimi

150

Darülfünun-ı Sultanî'nin Yapısı

152

Darülfünun-ı Sultanî'nin Yönetimi

153

Darülfünun-ı Sultanî'nin Malî Yapısı

153

Öğretim Dili

156

Darülfünun-ı Sultanî'nin Kapanması

156

Darülfünun-ı Sultanî'nin Kapanması

160

Darülfünun-ı Sultanî'nin Özellikleri

161

Darülfünun-ı Sultanî Yerine Kurulan Okullar

161

Mekteb-i Hukuk-ı Şâhâne

166

Hendese-i Mülkiye Mektebi

173

BÖLÜM 1.5 Tıp Öğretiminin Başlaması

173

Modern Tıbbın Türkiye'ye Girişi

173

Modern Tıp ile İlk Temaslar

174

Şânizâde Ataullah Efendi (1771-1826)

176

Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendi (1774-1834)

178

Kuruçeşme Rum Darülfünunu

179

Mısır Tıp Mektebi

180

Tıphâne-i Âmire

180

Tıphâne-i Âmire'nin Kuruluşu

186

Sınıf-ı Evvel'in Açılışı

188

Cerrahhâne'nin Açılması

190

Öğretimin Yeniden Düzenlenmesi

191

Yeni Bina Aranması ve Galatasaray'a Taşınma

191

Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şâhâne

191

Avusturyalı Hekimlerin Gelmesi

194

Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şâhâne

197

CharlesAmbroise Bernard

200

Yeni Düzenlemeler

202

Anatomi Öğretimi

205

Öğretim Kadrosu

207

Tıp Öğretiminin Türkçeye Dönmesi

207

Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne'nin Verimi

210

Cemiyet-i Tıbbiye-i Osmaniye'nin Kurulması

212

Tıp Öğretiminin Türkçeye Dönmesi

219

Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne'nin Etkisi

219

Gülhane Serîriyât Hastahanesi

221

Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne Binası

231

Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye

236

Umûr-ı Tıbbiye-i Mülkiye Nezâreti (1906)

239

KISIM 1 Ekler

241

EK 1.1 Türkiye'de Yüksek Öğretimin Kronolojisi

246

EK 1.2 Darülfünun'da Halka Açık Derslerin Açılacağına İlişkin Gazete İlânı

247

EK 1.3 Darülfünun'da Ders-i Âmm Vuku-ı Küşadı

249

EK 1.4 Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi'nin Darülfünun ile İlgili Bölümü

253

EK 1.5 Darülfünun'un Açılacağı ve Öğrenci Olmak İsteyenlerin Başvurması Konusunda Maarif Nezâreti Tarafından Verilen İlân

255

EK 1.6 Paris'e Gönderilen Hoca Tahsin Efendi ile Selim Sabit Efendi'ye Meclis-i Maarif-i Umûmiye Tarafından Verilen Talimat

256

EK 1.7 Hukuk Mektebi'nin Nizamnâmesi

259

EK 1.8 19. Yüzyıldaki Darülfünun Girişimlerinin Kronolojisi

263

İKİNCİ KISIM Osmanlı Döneminde Darülfünun (1900-1922)

265

BÖLÜM 2.1 Darülfünun-ı Şâhâne (1900-1908)

265

Darülfünun'un Yeniden Gündeme Gelmesi

270

Darülfünun-ı Şâhâne (1900-1908)

270

Darülfünun-ı Şâhâne'nin Açılışı

273

Darülfünun-ı Şâhâne'nin Teşkilâtı ve Yapısı

280

Ders Programlarında Yapılan Düzenlemeler

280

Edebiyat Şubesi'nin Yeniden Düzenlenmesi

283

Ders Programlarının Yeniden Düzenlenmesi

285

Diploma Törenleri

286

Darülfünun-ı Şâhâne'de Eğitim ve Öğretim

295

BÖLÜM 2.2 II. Meşrutiyet Sonrasındaki Gelişmeler (1908-1914)

295

İlk Gelişmeler ve Olaylar

295

İlk Değişiklikler

296

İttihat ve Terakki'nin Darülfünun'a Bakışı

296

Maarif Nâzırları

298

Zeynep Hanım Konağı'nın Darülfünun'a Tahsisi

301

"Tahlif Senedâtı" Olayı

305

Hukuk Fakültesi ve Vilâyet Hukuk Mektepleri

307

Mekteb-i Hukuk Mezunları Cemiyeti

309

Şam Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiyesi

312

Memurların Öğrenciliği

313

Maarif Nâzırı Emrullah Efendi ve Dönemi

313

Emrullah Efendi (1858-1914)

321

İhtiyat Sınıfı

322

Yabancı Dil Öğretimi

322

Mekteb-i Hukuk'daki Düzenlemeler

324

Mekteb-i Mülkiye'deki Düzenlemeler

324

Öğrencilerin Askerliklerinin Ertelenmesi

324

Darülfünun Marşı

326

Yapısal Düzenleme Girişimleri

326

Meclis-i Muallimîn'lerinOluşturulması

329

Teşkilât-ı Esasiye ve İdariye Nizamnâmesi

337

Edebiyat Şubesi'nde Başarısız Reform Girişimi

340

Yeni Bir Kanun Tasarısı (Haziran 1912)

343

Tedrisat-ı Âliye Kanun Tasarısı

346

I. Dünya Savaşı Öncesindeki Düzenlemeler

346

Darülfünun'un Teşkilât-ı İlmiyesi

353

Bakalorya Sınavı

355

Müderris Muavinleri Talimatnamesi

356

Darülfünun Fahrî Muallimliği

357

Ulûm-ı Şer'iye Şubesi'nin Kapatılması

360

Avrupa'ya Öğrenci Gönderilmesi

360

Darülfünun'un Durumu

363

Ziya Gökalp ve Darülfünun

366

Öğrenci Eylemleri ve Örgütleri

366

İlk Öğrenci Gösterileri

369

31 Mart Olayı Öncesindeki Gösteriler

372

Darülfünun Talebe Cemiyeti

373

Türk Ocağı

374

Öğrenci Cemiyetleri Nasıl Olmalı?

375

Balkan Savaşı Öncesindeki Öğrenci Eylemleri

378

Hukuk ve Mülkiye Öğrencilerinin Edirne Seyahati

380

İnzibat Nizamnâmesi

385

BÖLÜM 2.3 Tıp Fakültesi

385

Tıp Fakültesi'nin Kurulması

385

II. Meşrutiyet'in Başında Tıp Öğretimindeki Durum

387

Tıp Fakültesi'nin Kurulması

392

Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne'nin Tıp Fakültesi'ne Katılması

397

Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye

397

Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye'nin Kurulması

399

Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye'nin Yapısı

404

Eczacı Mektebi'nin Kurulması

411

Dişçi Mektebi'nin Kurulması

411

Dişçiler Mektebi Kurma Girişimi

415

Dişçi Mektebi'nin Kurulması

420

Halid Şazi Bey (1869-1921)

423

Şefler Hadisesi

432

Tıp Fakültesi Nizamnâmesi

446

Çeşitli Olaylar

447

I. DünyaSavaşı ve Tıp Fakültesi

447

I. Dünya Savaşı Sırasında Öğretim

448

Bir "Şehir Efsanesi"nin Doğuşu ve Batışı

453

BÖLÜM 2.4 I. Dünya Savaşı Sırasında Darülfünun (1914-1918)

453

İnâs Darülfünunu

453

Hanımlara Mahsus Serbest Dersler

454

İnâs Darülfünunu'nun Açılması

464

İnâs Darülfünunu'nun Sonu

467

Darülfünun'da Alman Hocalar (1915-1918)

467

Türk Eğitim Sistemini Almanlaştırma Çabaları

469

Almanya'dan Öğretim Elemanı Getirme Girişimi

472

Alman Öğretim Elemanlarının Gelişi

475

Alman Öğretim Elemanlarının Türkiye'deki Faaliyetleri

484

Avusturya'nın Alman Öğretim Üyeleri Konusundaki Görüşü

485

Osmanlı İmparatorluk Üniversitesi

485

Alman Üniversitesi Kurma Girişimi

486

Osmanlı İmparatorluk Üniversitesi'nin Yapısı

496

Almanların Kimya Öğretimindeki Etkisi

496

Kimya Darülmesaisi'nin Kurulması

503

Kimyagerlik Öğretiminin Başlaması

509

Fakülte Dergilerinin Yayınlanması

512

Yeni Nizamnâme

515

BÖLÜM 2.5 Mütareke Döneminde Darülfünun (1918-1922)

515

Mütareke Dönemindeki Olaylar

515

Mütareke Döneminde Genel Durum

516

İlk Öğrenci Affı

517

Hukuk Fakültesi Mezuniyet Çayı

518

Umûma Açık Dersler (Serbest Dersler) ve Konferanslar

519

Edebiyat Fakültesi Mezunları Cemiyeti

520

Necip Asım Bey'e Maarif Nişanı

520

Muallim Osman Suzî [Bleda] Bey'in Yargılanması

521

Fransa ile Yakınlaşma Çabaları

522

Hukuk Fakültesi'nde Yapılan Doktora

523

Bir Matematik Tezi

526

İnâs Darülfünunu'nun Sonu

526

Sadrazam Damat Ferit Paşa'nın Ziyareti

529

Darülfünun'un İngilizler Tarafından İşgali

529

Askerî Tıbbiye'nin İşgali

532

Zeynep Hanım Konağı'nın İşgali

534

Darülfünun-ı Osmanî Nizamnâmesi

534

Darülfünun İçin Yeni Nizamnâme

534

1919 Tasfiyesi

538

İsmail Hakkı [Baltacıoğlu] Bey'in Darülfünun Hakkındaki Görüşleri

545

Darülfünun-ı Osmanî (1919-1924)

556

İlk Emin Seçimi

559

Darülfünun'a Tüzel Kişilik Verilmesi

560

Mütareke Döneminde Darülfünun'a Genel Bakış

568

Mütareke Döneminde Öğrenci Eylemleri

568

İzmir'in İşgalini Protesto Mitingleri

569

Fatih Mitingi

570

Sultanahmed Mitingleri

570

Ahmet Selâhattin Bey

573

Boğazlıyan Kaymakamı Kemâl Bey'in Cenazesi

573

Tıp Fakültesi'nde Dershane Kavgası

575

Darülfünun Grevi

576

Grevin Başlaması

583

Grevin Yayılması ve Öğrencilerin Örgütlenmesi

592

Olayın Değerlendirilmesi ve Sonuç

595

BÖLÜM 2.6 II. Meşrutiyet Döneminde Darülfünun Bütçeleri

595

Darülfünun Bütçeleri

595

II. Meşrutiyet Dönemi Bütçeleri (1909-1918)

603

Mütareke Dönemi Bütçeleri (1919-1922)

609

Darülfünun Bütçeleri

617

KISIM 2 Ekler

619

EK 2.1 Darülfünun ile İlgili Kanun ve Nizamnâmeler

621

EK 2.2 Darülfünun-ı Şâhâne Nizamnâmesi

627

EK 2.3 Maarif Nâzırı Mehmed Celâleddin Bey'in Darülfünun-I Şâhâne Edebiyat Şubesi'nin Öğretim Süresinin İki Yıla İndirilmesi İçin Mabeyn-i Hümâyûn'a Yazdığı 31 Temmuz 1902 Tarihli Yazı

628

EK 2.4A Darülfünun-ı Şâhâne'de Okutulan İlm-i Maadin ve Tabakatü'l-arz Dersi İçin Mineral Örneklerinin Satın Alınması Hakkında Şûrâ-yı Devlet Maliye Dairesi'nin 23 Kasım 1902 Tarihli Kararı

630

EK 2.4B Darülfünun-ı Şâhâne'de Okutulan İlm-i Maadin ve Tabakatü'l-arz Dersi İçin Mineral Örneklerinin Satın Alınması Hakkında 24 Aralık 1902 Tarihli İrade

632

EK 2.5 Darü'l-hayr'ın İlgası ve Teferruatı Hakkında Kanun

633

EK 2.6 Darülfünun Konferans Salonu'nun Tarihçesi

636

EK 2.7 Bilumum Memurîn ve Müstahdemîn ile Muallimînin Fırka ve Cemiyet-i Siyasiyeye Memnuiyet-i İntisabı Hakkında İrade-i Seniye

637

EK 2.8 Maarif Nezâreti'nin Darülfünun ve Diğer Yüksek Okul Muallimlerinden Yalnız Okul İçinde ve Derslerde Parti Propagandası Yapmayacaklarına Dair Senet Alınmasına İlişkin 6 Ekim 1912 Tarihli Yazısı

639

EK 2.9 Meclis-i Vükelâ'nın Darülfünun ve Diğer Yüksek Okul Muallimlerinden Yalnız Okul İçinde ve Derslerde Parti Propagandası Yapmayacaklarına Dair Senet Alınmasına İlişkin 6 Ekim 1912 Tarihli Kararı

641

EK 2.10 Darülfünun Marşı

645

EK 2.11 Meclis-i Muallimînlerin Kurulması ve Görevlerine İlişkin 8 Kânun-ı Evvel 1327 [21 Aralık 1911] Tarihli Talimat

647

EK 2.12 Darülfünun'un Suret-i Teşkili ve İdaresine Dair Kaleme Alınan Nizamnâmenin Esbab-ı Mucibesi

653

EK 2.13 Yüksek Öğretim Kanun Tasarısı (1912)

655

EK 2.14 İstanbul Darülfünunu'nun Teşkilât-ı İlmiyesi

677

EK 2.15 Mekteb-i İdâdîye Nehârî Talebesile Mekteb-i Âliye Talebesinden Fakr-ü-zarûretleri Mütehakkık Olanların Ücûrâtdan İstisnasına Dair Kanun

678

EK 2.16 Mülâzemet Rüûsu [Bakalorya] İmtihanları Hakkında Nizâmnâme

681

EK 2.17 Darülfünun Kürsü Müderrisleri Muavinlerinin Vezâifine Dair Talimatnâme Sûretidir

683

EK 2.18 Darülfünun Fahrî Muallimliği Unvanının İhdasına Dair Nizamnâme

684

EK 2.19 Medreselerin Düzenlenmesi ile İlgili Mevzuat

685

EK 2.20 Darülfünun Talebe Cemiyeti Nizamnâme-i Esasîsi

689

EK 2.21 Darülfünun Hukuk Şubesi ve Mekteb-i Mülkiye Öğrencilerinin Edirne Seyahati Programı

691

EK 2.22 Darülfünun ve Şuabâtının İnzibatına Dair Nizamnâme

694

EK 2.23A Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne'nin Maarif Nezâreti'ne Bağlı Tıp Fakültesi'ne Katılması Hakkında Sadaret Yazısı

696

EK 2.23B Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne'nin Maarif Nezâreti'ne Bağlı Tıp Fakültesi'ne Katılması Hakkında Dahiliye Nezâreti'nin Yazısı

698

EK 2.24 Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne'nin Tıp Fakültesi'ne Katılmasının Ardından Bütçe Aktarmasının Yapılması

701

EK 2.25 Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye ile İlgili Mevzuat

702

EK 2.26 Dişçi Mektebi Protez Muallimi Yuvanidis Efendi'nin Göreve İadesi

704

EK 2.27 Dişçi Mektebi Mezunlarına "Diş Tabibi" Unvanının Verilemeyeceği Hakkında Yazışmalar

709

EK 2.28 Darülfünun Tıp Fakültesi ve Şuabâtı Nizamnâmesi

722

EK 2.29 İnâs Darülfünunu'na Girişi Düzenleyen Talimatnâme

723

EK 2.30 İnas Darülfünunu'nun Kız Öğrencileri ile Darülfünun'un Erkek Öğrencilerinin Birbirleri ile Temas Etmediğine İlişkin Maarif Nâzırı'nın 30 Ağustos 1919 Tarihli Yazısı

725

EK 2.31 Darülfünun ve Alman Müderrisler Konusunda Hilâl Gazetesinde Çıkan Yazılar

729

EK 2.32A Alman Müderrisler ile Yapılan Türkçe Sözleşme Örneği

731

EK 2.32B Alman Müderrisler ile Yapılan Almanca Sözleşme Örneği

732

EK 2.33 1916'da Almanların Hazırladıkları İstanbul Üniversitesi Nizamnâmesi

744

EK 2.34 Müderris İsmail Hakkı [Baltacıoğlu] Bey'in Darülfünun'un Islâhı Konusunda 23 Kânun-ı Evvel [Aralık] 1334 [1918] Tarihinde Edebiyat Fakültesi Meclis-i Müderrisîni'ne Sunduğu Rapor

747

EK 2.35 Necib Asım [Yazıksız] Bey'e Maarif Nişanı Verilmesine İlişkin 21 Haziran 1921 Tarihli İrade

749

EK 2.36 Kızların Tıp Fakültesi'ne Öğrenci Olarak Alınması Kararını Erteleyen 5 Ekim 1921 Tarihli Meclis-i Vükelâ Kararı

751

EK 2.37 Müderris İsmail Hakkı [Baltacıoğlu] Bey'in Hazırlanmakta Olan Darülfünun Nizamnâmesi Hakkındaki Raporu

758

EK 2.38 Darülfünun-ı Osmanî Nizamnâmesi

764

EK 2.39 15 Muharrem 1337 Tarihli Darülfünun Nizamnâmesi'nin 15'inci Maddesini Muaddel Nizamnâme

765

EK 2.40 Darülfünun-ı Osmanî Nizamnâmesi'nin 12'nci Maddesine Kaim Madde Hakkında Nizamnâme

766

EK 2.41 Darülfünun'un Şahsiyet-i Hükmiyesi Hakkında Kararnâme

767

EK 2.42 Hukuk Fakültesi Reisi Ahmet Salâhattin Bey'in İzmir'in İşgali Üzerine 19 Mayıs 1919'da Yapılan Fatih Mitingi'nde Söylediği Nutuk

770

EK 2.43 Darülfünun Grevi Sırasında Mayıs 1922 Sonlarında Öğrencilerin Yayınladıkları Bildiri

774

EK 2.44 Müderris Ali Kemâl ve Cenab Şahabeddin Beylerin Azli ve İstifa Etmiş Bulunan Müderris Rıza Tevfik ve Hüseyin Dâniş Beylerden Boşalan Müderrisliklere Atama Yapılmasına İlişkin 3 Eylül 1922 Tarihli Meclis-i Vükelâ Kararı

776

EK 2.45 Darülfünun ve Şubelerinin Gider Bütçeleri (1909-1918)

779

EK 2.46 1327 [1911] Muvazene-i Umûmiye Kanunu Ahkâmının 1328 [1912] Senesinde Muvakkaten Suret-i Tatbiki Hakkında Kanun-ı Muvakkat

780

EK 2.47 Maarif Nezâreti'le Edirne Vilâyeti'nce Sipariş Edilen Alât ve Edevat-ı Dersiyenin Gümrük Resminden İstisnası Hakkında Kanun-ı Muvakkat

781

Kaynakça

795

Dizin


Çizelgeler



72

Çizelge 1.1: Darülfünun'da Okutulmuş Olan Dersler (1863-1865)

87

Çizelge 1.2: Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi'ne Göre Darülfünun-I Osmanî'de Okutulacak Dersler

96

Çizelge 1.3: 1869 Ramazanı'nın İlk 15 Gecesinde Verilen Dersler

99

Çizelge 1.4: Darülfünun Programına Eklenen Dersler ve Hocaları

101

Çizelge 1.5: Darülfünun-ı Osmanî Ders Cetveli

119

Çizelge 1.6: Darülfünun'un Haftalık Ders Cetveli

143

Çizelge 1.7: Hukuk Mektebi'nde Okutulan Dersler ve Bunların Sınıflara Göre Dağılımı

148

Çizelge 1.8: Turuk ve Maâbir Mektebi'nde Okutulan Dersler ve Bunların Sınıflara Göre Dağılımı

149

Çizelge 1.9: Kondüktör Mektebi'nde Okutulan Dersler ve Bunların Sınıflara Göre Dağılımı

152

Çizelge 1.10: Darülfünun-ı Sultanî ve Mekteb-i Sultanî Müdürleri

166

Çizelge 1.11: Mekteb-i Hukuk-ı Şâhâne'nin Öğrenci Sayısı

169

Çizelge 1.12: Hendese-i Mülkiye'den Mezun Olan Mühendisler (1888-1908)

187

Çizelge 1.13: Tıphâne-i Âmire Muallim ve Öğrencileri ile Bunların Maaşları ve Gündelik Tayınları

189

Çizelge 1.14: Cerrahhâne'deki Öğrenci Sayısı ve Maaşları (Şubat 1834)

207

Çizelge 1.15: Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne'de 1840'lı Yıllarda Verilen Tedavi Hizmetleri

208

Çizelge 1.16: Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne'nin 1840'lı Yıllardaki Öğrenci ve Mezun Sayıları

278

Çizelge 2.1: Darülfünun-ı Şâhâne ile Ona Bağlı Olduğu Varsayılan Mekteb-i Hukuk ve Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye'nin 1905-1908 Döneminde Yöneticileri

282

Çizelge 2.2: Darülfünun-ı Şâhâne Edebiyat Şubesi'nin Yenilenen ve İki Yıla İndirilen Ders Programı (1902)

283

Çizelge 2.3: Darülfünun-ı Şâhâne Ulûm-ı Âliye-i Diniye Şubesi'nin 1903-1904 Ders Yılındaki Ders Programı

283

Çizelge 2.4: Darülfünun-ı Şâhâne Edebiyat Şubesi'nin 1903-1904 Ders Yılındaki Ders Programı

285

Çizelge 2.5: Darülfünun-ı Şâhâne Fünûn Şubesi Fen ve Riyâziye Kısımlarının 1903-1904 Ders Yılındaki Ders Programları

297

Çizelge 2.6: II. Meşrutiyet Dönemi (1908-1918) Maarif Nâzırları

312

Çizelge 2.7: Darülfünun-ı Osmanî'nin 1327 [1911]'deki Yöneticileri

362

Çizelge 2.8: Darülfünun'un Şubelerinin ve Bağlı Mekteplerin Öğrenci Durumları (1912-1914)

404

Çizelge 2.9: Eczacı Mektebi'nin 1325 [1909] Bütçesi İçin Yapılan Öneri

415

Çizelge 2.10: Dişçi Mektebi'nin 1325 [1909] Bütçesi İçin Yapılan Öneri

418

Çizelge 2.11: Darülfünun-ı Osmanî Eczacı ve Dişçi Mekâtib-i Âliyesi 1335 [1919] Senesi Heyet-i İdare ve Talimiyesine Aid Maaş Tahakkuku

449

Çizelge 2.12: Tıp Fakültesi ile Eczacı ve Dişçi Mekteplerinin Mezunları (1913-1922)

459

Çizelge 2.13: İnâs Darülfünunu'na Kaydolan ve Mezun Olan Öğrencilerin Sayıları

467

Çizelge 2.14: İstanbul Darülfünunu'nun Çeşitli Fakültelerinden Mezun Olan İlk Kız Öğrenciler (1920-1923)

504

Çizelge 2.15: Kimya İhtisas Zümresi Ders Programı (1917)

516

Çizelge 2.16: Mütareke Dönemi (1918-1922) Maarif Nâzırları

519

Çizelge 2.17: 1918-1919 Ders Yılında Edebiyat Fakültesi Tarafından Verilen Halka Açık Dersler

558

Çizelge 2.18: Darülfünun-ı Osmanî'nin Son Yönetim Kadrosu (Darülfünun Divanı: 1327 [1921])

561

Çizelge 2.19: Darülfünun Müdir-i Umûmîleri (1909-1922)

562

Çizelge 2.20: Darülfünun Şubelerinin Müdir ve Reisleri

563

Çizelge 2.21: Darülfünun Hukuk Medresesi'nin Öğretim ve İdari Kadrosu (1917-1924)

564

Çizelge 2.22: Darülfünun Fen ve Edebiyat Medreselerinin Öğretim ve İdari Kadroları (1917-1924)

565

Çizelge 2.23: Darülfünun'un Çeşitli Fakültelerinden Mezun Olanlar (1913-1923)

566

Çizelge 2.24: Darülfünun Edebiyat ve Hukuk Medreselerinin Öğrenci ve Mezun Sayıları (1917-1924)

567

Çizelge 2.25: Darülfünun Mezunlarının Dallara Göre Dağılımı (1913-1922)

597

Çizelge 2.26: 1325 [1909] Malî Yılı Bütçesinde Darülfünun ve Bağlı Fakülte ve Mekteplerin Ödenekleri

598

Çizelge 2.27: 1326 [1910] Malî Yılı Bütçesinde Darülfünun ve Bağlı Fakülte ve Mekteplerin Ödenekleri

599

Çizelge 2.28: 1327 [1911] Malî Yılı Bütçesinde Darülfünun ve Bağlı Fakülte ve Mekteplerin Ödenekleri

600

Çizelge 2.29: 1328 [1912] Malî Yılı Bütçesinde Darülfünun ve Bağlı Fakülte ve Mekteplerin Ödenekleri

602

Çizelge 2.30: 1329 [1913] Malî Yılı Bütçesinde Darülfünun ve Bağlı Fakülte ve Mekteplerin Ödenekleri

603

Çizelge 2.31: 1329 [1913] Malî Yılı Bütçesine Verilen Ek Ödenekten Beyrut Hukuk Fakültesi'ne Ayrılan Pay

604

Çizelge 2.32: 1330 [1914] Malî Yılı Bütçesinde Darülfünun ve Bağlı Fakülte ve Mekteplerin Ödenekleri

605

Çizelge 2.33: 1331 [1915] Malî Yılı Bütçesinde Darülfünun ve Bağlı Fakülte ve Mekteplerin Ödenekleri

607

Çizelge 2.34: 1332 [1916] Malî Yılı Bütçesinde Darülfünun ve Bağlı Fakülte ve Mekteplerin Ödenekleri

608

Çizelge 2.35: 1333 [1917] Malî Yılı Bütçesinde Darülfünun ve Bağlı Fakülte ve Mekteplerin Ödenekleri

610

Çizelge 2.36: 1334 [1909] Malî Yılı Bütçesinde Darülfünun ve Bağlı Fakülte ve Mekteplerin Ödenekleri

612

Çizelge 2.37: Maarif-i Umûmiye Nezâreti'nin Bütçesi ve Toplam Gider Bütçesi İçindeki Payı (1909-1918)

613

Çizelge 2.38: 1909-1918 Döneminde Darülfünun ve Bağlı Okulların Bütçelerinin Maaş ve Masraflar Arasında Dağılımı ve Darülfünun'un Maarif Nezâreti Bütçesi İçindeki Payı

614

Çizelge 2.39: 1909-1918 Döneminde Darülfünun ve Bağlı Okulların Bütçelerinin Maaş ve Masraflar Arasında Dağılımı ve Darülfünun'un Maarif Nezâreti Bütçesi İçindeki Payı

615

Çizelge 2.40: 1909-1918 Döneminde Hukuk Fakültesi ve Bağlı Okulların Bütçelerinin Maaş ve Masraflar Arasında Mutlak ve Oransal Dağılımı




Şemalar



84

Şema 1.1: Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi'ne Göre Darülfünun-ı Osmanî (1869)

154

Şema 1.2: Darülfünun-ı Sultanî (1876)

237

Şema 1.3: Umûr-ı Tıbbiye-i Mülkiye Nezâreti (1906)

277

Şema 2.1: Darülfünun-ı Şâhâne (1900-1908)

334

Şema 2.2: Dersaadet Darülfünunu (Mart 1912 Tasarısı)

344

Şema 2.3: İstanbul Darülfünunu Tasarısı (Haziran 1912)

361

Şema 2.4: İstanbul Darülfünunu (1912-1919)

391

Şema 2.5: Darülfünun-ı Osmanî Tıp Fakültesi (1908-1909)

400

Şema 2.6: Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye (1910)

434

Şema 2.7: Tıp Fakültesi (14 Mart 1916)

435

Şema 2.8: Tıp Fakültesi'nin Şubeleri (14 Mart 1916)

487

Şema 2.9: Osmanlı İmparatorluk Üniversitesi (1916)

546

Şema 2.10: Darülfünun-ı Osmanî (1919-1924)

 

http://www.bilimtarihi.org
Son güncelleme: 01.11.2016

© 2016